lich su chua mot cot

By Admin 02/09/2023 0

Bách khoa toàn thư há Wikipedia

Chùa Diên Hựu (延祐寺)
Chùa Một Cột
Chùa Mật

Liên Hoa Đài

Bạn đang xem: lich su chua mot cot

Map
Vị trí
Quốc gia Việt Nam
Địa chỉphố Chùa Một Cột, phường Đội Cấn, quận Ba Đình, thành phố Hồ Chí Minh Hà Nội
Thông tin
Tôn giáoPhật giáo
Tông pháiGiáo hội Phật giáo Việt Nam
Khởi lập1049
Người sáng sủa lậpLý Thái Tông (1000 - 1054)
Trụ trìĐại đức Thích Tâm Kiên (từ 2007)
 Cổng vấn đề Phật giáo
  • x
  • t
  • s

Chùa Một Cột mang tên lúc đầu là Liên Hoa Đài (蓮花臺)[1][2][3] tức là Đài Hoa Sen với lối bản vẽ xây dựng độc đáo: một năng lượng điện thờ bịa bên trên một trụ cột độc nhất. Liên Hoa Đài là dự án công trình phổ biến nhất trực thuộc quần thể bản vẽ xây dựng Chùa Diên Hựu (延祐寺)[1][4], Tức là ngôi miếu "Phúc lành lặn lâu năm lâu". Công trình Chùa Diên Hựu nguyên vẹn bạn dạng được xây vô thời vua Lý Thái Tông ngày đông năm 1049[5] và đầy đủ vô năm 1105 thời vua Lý Nhân Tông[6] hiện nay đã không hề. Công trình Liên Hoa Đài thời điểm hiện tại nằm ở vị trí Hà Thành là 1 trong những phiên bạn dạng được sửa đổi rất nhiều lần qua chuyện những thời kỳ, bị Pháp huỷ huỷ Lúc rút ngoài Hà Thành ngày 11/9/1954[7][8][9][10] và được dựng lại năm 1955 vì thế bản vẽ xây dựng sư Nguyễn chống Lăng bám theo bản vẽ xây dựng nhằm lại kể từ thời Nguyễn. Đây là ngôi miếu sở hữu bản vẽ xây dựng độc đáo và khác biệt ở nước ta.

Lịch sử[sửa | sửa mã nguồn]

Thời Lý[sửa | sửa mã nguồn]

Chùa Diên Hựu được vua Lý Thái Tông mang lại khởi công thi công vô ngày đông mon chục (âm lịch) năm Kỷ Sửu 1049, niên hiệu Sùng Hưng Đại chỉ bảo loại nhất.[5]

Truyền thuyết kể lại rằng, miếu được thi công bám theo niềm mơ ước của vua Lý Thái Tông (1028-1054) và bám theo khêu ý design ở trong phòng sư Thiền Tuệ. Vào năm 1049, vua tiếp tục mơ thấy được Phật bà Quan Âm ngồi bên trên tòa sen dắt vua lên tòa. Khi tỉnh dậy, mái ấm vua kể chuyện này lại với bày tôi và được mái ấm sư Thiền Tuệ khuyên nhủ dựng miếu, dựng cột mộc Lim như vô nằm mê, thực hiện tòa sen của Phật bà Quan Âm bịa bên trên cột như tiếp tục thấy vô mơ và cho những mái ấm sư chuồn vòng xung quanh tụng kinh cầu kéo dãn dài sự phù trợ, vì vậy miếu có tên Diên Hựu.

Vào thời vua Lý Nhân Tông, miếu Diên Hựu được sửa và trả thiện:

"Ất Dậu, /Long Phù/ năm loại 5 (1105), Tống Sùng Ninh năm loại 4. [...] Bấy giờ vua sửa lại miếu Diên Hựu xinh xắn hơn cũ, đục hồ nước Liên Hoa Đài, gọi là hồ nước Linh Chiểu. Ngoài hồ nước sở hữu hiên chạy dọc vấp vẽ chạy công cộng xung quanh, ngoài hiên chạy dọc lại đục hồ nước gọi là hồ nước Bích Trì, đều bắc cầu vồng nhằm trải qua. Trước Sảnh miếu xây bảo tháp."[6]

Văn bia tháp Sùng thiện diên linh (chùa Đọi, Hà Nam), năm 1121 viết: "Do lòng sùng kính đức Phật và dốc lòng sùng đạo nhân ngược (đạo Phật) nên khuynh hướng về vườn Tây Cấm nức danh (ngôi vườn ở phía tây cấm trở thành Thăng Long đời Lý) nhưng mà xây ngôi miếu sáng sủa Diên Hựu bám theo dấu tích chính sách cũ, cùng theo với ý mưu kế mới nhất ở trong phòng vua (ý nói: bám theo dấu tích lề thói thi công miếu đời Lý Thánh Tông, đạt thêm ý mới nhất của Lý Nhân Tông nhưng mà trị lại miếu xinh xắn hơn trước)".

Hằng năm cứ cho tới ngày 8 tháng bốn âm lịch, vua lại cho tới miếu thực hiện lễ tắm Phật. Các mái ấm sư và dân chúng từng Kinh trở thành Thăng Long nằm trong dự lễ. Sau lễ tắm Phật là lễ phóng sinh, vua đứng bên trên một đài cao trước miếu thả một con cái chim cất cánh chuồn, rồi dân chúng nằm trong tung chim cất cánh bám theo vô giờ đồng hồ reo phấn chấn của một ngày hội rộng lớn.

Thời Trần - Lê - Nguyễn[sửa | sửa mã nguồn]

Đến thời mái ấm Trần, miếu dường như không cần là ngôi miếu mái ấm Lý nữa vì thế sách cũ tiếp tục ghi: Năm 1249, "...mùa xuân, mon giêng, sửa lại miếu Diên Hựu, xuống chiếu vẫn thực hiện ở nền cũ...".

Theo cuốn Hà Nội-di tích lịch sử vẻ vang và danh thắng, group những mái ấm sử học tập Đinh Xuân Lâm, Doãn Đoan Trinh, Dương Trung Quốc, Nguyễn Quang Ân, Nguyễn Thanh Mai, Đàm Tái Hưng tổ chức phân tích văn bia dựng bên trên miếu năm Cảnh Trị loại 3 (1665) đời vua Lê Huyền Tông bởi Tỳ khưu Lê Tất Đạt tự khắc ghi, thì thấy rằng: bên trên địa điểm miếu Một Cột ngày này, vô thời mái ấm Đường (năm Hàm Thống loại nhất) một cột đá bên trên sở hữu ngôi lầu ngọc (với tượng Phật Quan Âm ở trong) và được dựng thân thiện một hồ nước nước vuông. Vua Lý Thái Tông thông thường cho tới nguyện cầu, Lúc được hoàng tử nối dõi ngay lập tức tu sửa lại trở thành miếu, xây thêm 1 ngôi miếu lân cận miếu Một Cột (cách 10 m về phía Tây Nam) và mệnh danh cả quần thể miếu này là Diên Hựu tự động (với tức thị "phúc lành lặn lâu năm lâu").[11]

Đến thời Lê Trung Hưng, miếu Diên Hựu và Liên Hoa Đài tiếp tục xuống cấp trầm trọng trầm trọng:

Từ trung hưng đến giờ, ao sen lãng phí tàn, hiên chạy dọc sụp đổ nhừ, chỉ từ cây cột, bên trên đỉnh cột sở hữu tòa lầu nhỏ, vô thờ tượng Phật Quan Âm Thiên Thủ Thiên Nhãn, phần bên trước sở hữu bắc cây cầu vồng lợp cái cong. Ngôi chi phí năng lượng điện phía nam giới ao lợp vì thế giành giật tre. Năm Ất Sửu niên hiệu Gia Long (1805), che trở thành Thăng Long, cây cầu vồng bị triệt vứt, cảnh miếu càng thêm thắt lãng phí phế truất. Dân cư tương truyền, bùn khu đất vô ao lẫn lộn vô số kể kim sắt…, người tớ cho rằng điểm Cao Biền trấn yểm.[4]

Thời Nguyễn, miếu Một Cột được trùng tu vào tầm khoảng trong những năm 1840-1850 và vô năm 1922.

Chùa Một Cột năm 1896.

Sau năm 1954[sửa | sửa mã nguồn]

Năm 1954, quân group Viễn chinh Pháp trước lúc rút ngoài Hà Thành tiếp tục mang lại bịa mìn nhằm huỷ miếu Một Cột.[8][9][10] Báo Tia Sáng ngày 10 mon 9 năm 1954 fake tin yêu "..., miếu Một Cột di tích lịch sử liệt hạng của Hà Thành tiếp tục sụp sụp đổ sau đó 1 giờ đồng hồ nổ long trời rữa khu đất..."[cần dẫn nguồn]

Xem thêm: bóng đêm ký ức truyện full

Sau Lúc tiếp quản ngại thủ đô, Sở Văn hóa nước ta Dân công ty Cộng hòa tiếp tục tổ chức trùng tu rộng lớn miếu Một Cột (chùa Diên Hựu), thi công lại miếu Một Cột bám theo bản vẽ xây dựng cũ. Chùa Một cột tất cả chúng ta thấy lúc này được sửa chữa thay thế lại năm 1955 bởi Kiến trúc sư Nguyễn chống Lăng phụ trách.

Kiến trúc[sửa | sửa mã nguồn]

Nguyên bản[sửa | sửa mã nguồn]

Cột đá Chùa Dạm thời Lý - tương đương với trụ cột vô bản vẽ xây dựng của Liên Hoa Đài bên trên miếu Diên Hựu

Nhà phân tích Nguyễn Hùng Vĩ vô bài bác phân tích năm 1999 đã mang rời khỏi những dẫn triệu chứng chứng minh: lối bản vẽ xây dựng một cột tương đương với bản vẽ xây dựng từng tồn bên trên trên cột đá miếu Dạm.[12] Năm 2013, bám theo phân tích của Tiến sĩ Trần Trọng Dương: "toàn cỗ miếu Diên Hựu được design bám theo vật hình mandala tế bào phỏng một tè ngoài trái đất vô trái đất quan lại Phật giáo." Trong số đó, "Liên hoa đài ở miếu Diên Hựu là 1 trong những "bông sen thẩm mỹ khổng lồ" (chữ người sử dụng của Chu Quang Trứ).[1][13]

Theo một trong những mái ấm phân tích, lối bản vẽ xây dựng một cột sở hữu từ xưa đời mái ấm Lý. Tại Hoa Lư, Tỉnh Ninh Bình vô ngôi miếu Nhất Trụ nhưng mà đàn bà vua Đinh Tiên Hoàng tu hành, sở hữu một cây cột đá cao, tám cạnh, tự khắc bài bác kinh Lăng Nghiêm, đề niên hiệu thời Lê Hoàn (981–1005). Phía bên trên cột là tòa sen vấp. Năm Long Thụy Tỉnh Thái Bình loại năm đời Lý Thánh Tông (1058) sở hữu xây năng lượng điện Linh Quang ở Thăng Long, phần bên trước năng lượng điện dựng lầu chuông, một cột tám cạnh hình bông sen.

Kế quá những trở thành ngược phân tích sau rộng lớn hai mươi năm, ngày 10/10/2020, group những mái ấm phân tích, bản vẽ xây dựng sư và họa sỹ - SEN Heritage tiếp tục tổ chức triển khai tọa đàm thể hiện một phương án tái ngắt lập bản vẽ xây dựng nguyên vẹn bạn dạng của miếu Diên Hựu, vô cơ trung tâm là bản vẽ xây dựng hoa sen một cột sáu cạnh đời Lý (độc trụ lục giác liên hoa lâu - bám theo "Việt sử lược") của Liên Hoa Đài vì thế hình hình ảnh 3 chiều và technology thực tiễn ảo.[2][14][15] Buổi tọa đàm sở hữu sự canh ty mặt mày của giới trình độ như mái ấm sử học tập Dương Trung Quốc, mái ấm phân tích Nguyễn Hùng Vĩ, Tiến sĩ Trần Trọng Dương,... và giới báo mạng.

Bản dựng lại năm 1955[sửa | sửa mã nguồn]

Hình Xi Vẫn tô điểm cái đầu đao.

Thực dân Pháp trước lúc rút ngoài Hà Thành tiếp tục mang lại nổ mìn huỷ miếu. Tuy nhiên, miếu và được trùng tu vì thế bản vẽ xây dựng sư Nguyễn chống Lăng bám theo bản vẽ xây dựng nhằm lại thời Nguyễn. Chùa Một Cột lúc này bao hàm đài Liên Hoa hình vuông vắn, chiều lâu năm từng cạnh 3 m, cái cong, dựng bên trên cột cao 4 m (không kể phần chìm bên dưới đất), 2 lần bán kính 1,2 m sở hữu cột đá là 2 khúc ông xã lên nhau trở thành một khối. Tầng bên trên của cột là khối hệ thống những vố mộc thực hiện giá chỉ nâng mang lại ngôi đài phía trên. Đài Liên Hoa sở hữu cái ngói, tư góc uốn nắn cong, bên trên sở hữu Lưỡng long chầu nguyệt. Trong ý niệm người Việt, dragon luôn luôn là loài vật rất thiêng, hình tượng mang lại quyền uy, sức khỏe. Và hình hình ảnh "Lưỡng long chầu nguyệt" bên trên những cái đình đền rồng, miếu chiền không chỉ là hình tượng mang lại sức khỏe thần thánh mà còn phải ẩn vô cơ những độ quý hiếm nhân bản, phản chiếu trí tuệ, ước vọng của quả đât và nền văn minh thượng cổ.

Bậc thang dẫn lên chủ yếu năng lượng điện.
Hình Lưỡng long chầu nguyệt (hai dragon chầu Mặt Trăng) tô điểm nóc cái.

Ngày ni không tồn tại những cánh sen bên trên cột đá như tiếp tục nói đến việc vô bia văn thời mái ấm Lý, tuy nhiên ngôi miếu dựng bên trên cột vượt qua bề ngoài nước vẫn chính là bản vẽ xây dựng độc đáo và khác biệt, khêu hình tượng một bông sen vươn trực tiếp lên ngoài ao. đầm được bao quanh vì thế mặt hàng lan can thực hiện vì thế những viên gạch ốp sành tráng men xanh xao. Kiến trúc miếu thi công ngay gần với bản vẽ xây dựng còn nhằm lại thời Nguyễn.

Cạnh miếu Một Cột ngày này còn tồn tại một ngôi miếu sở hữu cổng tam quan lại, với bức hoành phi phụ thân chữ "Diên Hựu tự", nguyên vẹn là dự án công trình được dựng chuyến trước tiên năm 1049, nhằm không ngừng mở rộng quy tế bào mang lại miếu Một Cột trong những việc thờ cúng, tụng kinh Phật và sinh hoạt của những tăng ni (trong quần thể miếu Diên Hựu khi đó).

Trong vườn miếu hiện tại sở hữu một cây người thương đề xum xuê kể từ khu đất Phật, bởi Tổng thống bấm Độ Rajendra Prasad tặng nhân ngày Chủ tịch Xì Gòn qua chuyện thăm hỏi bấm Độ năm 1958.

Ngày ni, miếu Một Cột là 1 trong những trong mỗi điểm tham ô quan lại phượt được thật nhiều khác nước ngoài rẽ thăm hỏi khi để chân cho tới Hà Thành.

Chùa Một Cột cũng được thừa nhận là ngôi miếu sở hữu bản vẽ xây dựng độc đáo và khác biệt nhất Á Lục.

Chùa Diên Hựu, tức miếu Một cột.

Biểu tượng miếu Một Cột[sửa | sửa mã nguồn]

Chùa Một Cột và được lựa chọn thực hiện một trong mỗi hình tượng của thủ đô Hà Thành, ngoại giả hình tượng miếu Một Cột còn được thấy ở mặt mày sau đồng xu tiền sắt kẽm kim loại 5000 đồng của nước ta. Tại thành phố Hồ Chí Minh Thủ Đức, Thành phố Xì Gòn cũng có thể có một phiên bạn dạng miếu Một Cột. Hình như, bên trên thủ đô Moskva của Nga cũng có thể có một phiên bạn dạng miếu Một Cột được xây lắp đặt bên trên Tổ thích hợp Trung tâm Văn hóa - Thương mại và Khách sạn "Hà Nội - Matxcova".Chùa còn là một hình tượng cao quý bay tục của quả đât nước ta.

Xem thêm: tiên sinh em muốn ly hôn

Thơ ca[sửa | sửa mã nguồn]

Thiền sư Huyền Quang (1254-1334) sở hữu một bài bác thơ về miếu Một Cột như sau:

延祐寺
上方秋夜一鐘闌 (蘭)
月色如波楓樹丹
鴟吻倒眠方鏡冷
塔光雙峙玉尖寒
萬緣不擾城遮俗
半點無憂眼放寬
參透是非平等相
魔宮佛國好生觀
Diên Hựu tự
Thượng phương thu dạ nhất công cộng lan
Nguyệt sắc như phụ thân phong thụ đan
Si vẫn hòn đảo miên phương kính lãnh
Tháp quang quẻ tuy nhiên trĩ ngọc tiêm hàn
Vạn duyên bất nhiễu trở thành giá chỉ tục
Bán điểm vô ưu nhãn phóng khoan
Tham thấu thị phi đồng đẳng tướng
Ma cung Phật quốc hảo sinh quan
Chùa Diên Hựu (Nguyễn Huệ Chi dịch)
Đêm thu miếu phảng phất giờ đồng hồ chuông tàn
Phong đỏ lòe, trăng ngời, sóng nguyệt lan
In ngược hình chim, gương nước lạnh
Sẫm song bóng tháp, ngón tiên hàn.
Muôn duyên chẳng vướng: xa thẳm trần tục
Một mảy này lo: rộng lớn nhãn quan
Thấu hiểu thị phi đều thế cả
Dầu quỷ dầu Phật, vùng này hơn?

Di tích Quốc gia[sửa | sửa mã nguồn]

Chùa Một Cột ngày này nằm trong miếu Diên Hựu tiến bộ (tức là quần thể miếu Diên Hựu xưa) được thừa nhận là Di tích lịch sử vẻ vang - văn hóa truyền thống cung cấp vương quốc mùa trước tiên năm 1962.[11][16]

Kỷ lục[sửa | sửa mã nguồn]

Ngày 4 mon 5 năm 2006, Tổ chức Kỷ lục nước ta tiếp tục xác lập miếu là "Kỷ lục Việt Nam" và đề cử cho tới Tổ chức Kỷ lục châu Á. Sau thời hạn thẩm toan nhằm xác lập, ngày 10 mon 10 thời điểm năm 2012, bên trên Faridabad (Ấn Độ)[17], Tổ chức Kỷ lục châu Á tiếp tục xác lập kỷ lục châu Á: "Ngôi miếu sở hữu bản vẽ xây dựng độc đáo và khác biệt nhất" mang lại miếu Một Cột[16].

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

  • Danh sách miếu Hà Nội
  • Chùa Nhất Trụ
  • Chùa Nam Thiên Nhất Trụ

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ a b c “Một khuyến nghị cơ hội phục dựng miếu Diên Hựu”.
  2. ^ a b “'Xuyên không' nom miếu Một cột thời Lý”.
  3. ^ “Công trình cần thiết tu sửa ko cần là miếu Một Cột”.
  4. ^ a b “Chùa Diên Hựu - Một Cột: Lịch sử và biểu tượng”.
  5. ^ a b Ngô Sĩ Liên, Đại Việt Sử Ký Toàn Thư, bạn dạng kỷ toàn thư, quyển 2, trang 37a, cột 5, dòng sản phẩm 5: "冬十月造 祐寺." Dịch nghĩa: "Mùa nhộn nhịp, mon 10, dựng miếu Diên Hựu."
  6. ^ a b Ngô Sĩ Liên, Đại Việt Sử Ký Toàn Thư, bạn dạng kỷ toàn thư, trang 14b-15a: "乙酉五年宋崇寕四年. [...] 時帝重修延祐寺 增於舊貫浚蓮花臺池名曰靈沼池. 池之外繚以畫廊廊之外又疏碧池並架𢒎橋以通之. 庭前立寳㙮." Dịch nghĩa: "Ất Dậu, /Long Phù/ năm loại 5 (1105), Tống Sùng Ninh năm loại 4. [...] Bấy giờ vua sửa lại miếu Diên Hựu xinh xắn hơn cũ, đục hồ nước Liên Hoa Đài, gọi là hồ nước Linh Chiểu. Ngoài hồ nước sở hữu hiên chạy dọc vấp vẽ chạy công cộng xung quanh, ngoài hiên chạy dọc lại đục hồ nước gọi là hồ nước Bích Trì, đều bắc cầu vồng nhằm trải qua. Trước Sảnh miếu xây bảo tháp."
  7. ^ “Chùa Một Cột nguyên vẹn thủy cột mộc hoặc cột đá?”.
  8. ^ a b Giang Quân, Giang Tất Liêm (2004). Dấu tích kinh thành. Nhà xuất bạn dạng Hà Thành. tr. 106.
  9. ^ a b Phương Anh (ngày 4 mon 7 năm 2015). “Chùa Một Cột - Ngôi miếu sở hữu bản vẽ xây dựng độc đáo và khác biệt nhất Việt Nam”. Cổng vấn đề thành phố Hồ Chí Minh Hà Nội. Truy cập ngày 2 mon 6 năm 2020.
  10. ^ a b Bộ Quốc chống nước ta (2005). Lịch sử kháng chiến kháng thực dân Pháp của quân và dân liên khu vực III, 1945-1955. Nhà xuất bạn dạng Chính trị Quốc gia. tr. 453.
  11. ^ a b Hà Nội-di tích lịch sử vẻ vang và danh thắng của Doãn Đoan Trinh, miếu Một Cột (Diên Hựu tự), trang 420-426.
  12. ^ Tạp chí Văn hóa Nghệ thuật, số 10 (184), 1999, trang 102 cho tới trang 106, "Quan sát cột đá "Chùa Một Cột" ở miếu Dạm"
  13. ^ Trần Trọng Dương, "Kiến trúc Một Cột thời Lý", Nxb Hồng Đức. Tp Xì Gòn. 2013
  14. ^ “Tái hiện tại hình hình ảnh miếu Diên Hựu vì thế technology thực tiễn ảo”.
  15. ^ “Trang công ty của SEN Heritage”. Bản gốc tàng trữ ngày 25 mon 11 năm 2022.
  16. ^ a b Chùa Một Cột được xác lập kỷ lục châu Á Lưu trữ 2012-10-18 bên trên Wayback Machine, trang vov.
  17. ^ Chùa Một Cột - ngôi miếu sở hữu bản vẽ xây dựng độc đáo và khác biệt nhất châu Á, Dân trí.

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

Wikimedia Commons đạt thêm hình hình ảnh và phương tiện đi lại truyền đạt về Chùa Một Cột.
  • 10 kỷ lục văn hóa truyền thống Phật giáo Việt Nam
  • Phim tư liệu miếu Một Cột ở Hà Thành bên trên kênh H1[liên kết hỏng]
  • TS Trần Trọng Dương: Muốn hiểu ông phụ vương, cần giành được dụng cụ thần tình này!